MKT: bewegen is goed, meer bewegen is beter
Wist jij dat we inmiddels dagelijks gemiddeld ruim negen uur zittend doorbrengen? We denken wel dat we fit zijn, maar we bewegen veel te weinig én te eenzijdig. In Nederland is dan ook sprake van een beweegcrisis en in de gemeente Montferland is dat niet anders. Open Club De Nevelhorst wil hier wat aan doen met het Montferland Kenniscentrum Talent (MKT). Hierin werken deskundigen samen om kennis te vergaren en te verspreiden met als doel de motorische ontwikkeling van inwoners te verbeteren. Want dat vermindert de kans op gezondheidsproblemen, uitval en blessures aanzienlijk en helpt om overgewicht te voorkomen en (school) prestaties te verbeteren.
Voorzitter Raymond Sweers vertelt dat het MKT geen Montferlandse uitvinding is. De inspiratie voor het centrum komt namelijk uit Flevoland. Met name Almere heeft de ambitie om landelijk voorbeeld te zijn op het gebied van talentontwikkeling. Het belangrijkste doel daar is om jonge mensen te stimuleren om meer te bewegen en hen te helpen bij het ontdekken van hun talent. Dat kan ertoe leiden dat meer topsporttalent komt bovendrijven, maar volgens Sweers ligt de focus meer op breedtesport. “We willen ook mensen activeren die van huis uit niet zo sport-minded zijn. Het gaat er vooral om dat zoveel mogelijk inwoners plezier hebben in bewegen, dus ook ouderen.”
Minder dan 50 procent haalt de bewegingsnorm
Het MKT is onderdeel van Open Club de Nevelhorst. Dit is een Didams initiatief dat erop gericht is om verbindingen te leggen tussen verenigingen, onderwijs, welzijn, zorginstellingen, kinderopvang en buurten. Dat moet leiden tot een breder sport- en beweegaanbod; tot verrassendere mogelijkheden die meer mensen aanzetten om te bewegen. Dit soort initiatieven ontstaan overal in het land, omdat minder dan de helft van alle mensen de bewegingsnorm haalt. Ook de bewoners van Montferland komen gemiddeld niet verder dan 49,1 procent.
Die norm is een paar jaar gelden geüpdatet door een commissie van de Nationale Gezondheidsraad. Je zou verdeeld over de week 2,5 uur matig intensieve inspanning moeten leveren. Een stukje wandelen of fietsen, rustig zwemmen of licht huishoudelijk werk doen. De ramen lappen bijvoorbeeld, of in de tuin werken. Dit is een minimumnorm. Volgens de raad is meer bewegen altijd beter.
Voor kinderen is de norm nog strenger: van hen wordt een dagelijkse matig intensieve inspanning verwacht, van minstens één uur. Zij zouden ook drie keer per week ‘bot- en spierversterkende oefeningen’ moeten doen. Denk aan wandelen of hardlopen. Volwassenen zouden dit twee keer per week moeten doen. Voor mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking is de richtlijn net iets anders: voor hen geldt dat élke vorm van beweging telt.
Bewegen heeft ook positieve impact op het brein
Erik Scherder, hoogleraar in zowel neuropsychologie als bewegingswetenschappen, hamert de laatste jaren ook op de positieve effecten van bewegen op het brein. ‘’Sport zorgt als het ware voor voedingsstoffen in het brein, waardoor je beter functioneert. Bewegen maakt je slimmer, geconcentreerder en sneller”, zegt hij. Te weinig bewegen verhoogt volgens hem niet alleen de kans op hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten of diabetes, maar heeft ook invloed op het risico op dementie.
Het MKT is er om kennis over al dit soort zaken te verzamelen en te delen, en om ervoor te zorgen dat inzichten ook in de praktijk worden gebracht. Het kenniscentrum kan hierbij rekenen op ondersteuning door Hogeschool Arnhem Nijmegen en het Graafschap College.
Leidraad is het Athletic Skills Model
De rode draad in alles wat het MKT doet is het Athletic Skills Model (ASM), dat wetenschappelijk is onderbouwd en beproefd in de praktijk. Het idee is om talent te herkennen en te ontwikkelen en zo van mensen bewegers te maken. Bewegers worden vervolgens betere, allround bewegers en misschien zelfs topsporters. Maar dat laatste is niet het belangrijkste; waar het vooral om gaat is mensen aan te zetten tot een leven lang bewegen. Sport wordt in het ideale geval onderdeel van iemands lifestyle. Door samen te sporten ontmoeten meer mensen elkaar. De kans dat inwoners in een isolement terechtkomen neemt af, evenals de druk op de zorg.
In Montferland zijn inmiddels twintig mensen opgeleid tot ASM-instructeur. Het gaat om fysiotherapeuten, docenten en trainers van sportclubs. Sweers: “Het is de bedoeling dat iedere deelnemer de opgedane kennis binnen drie jaar overbrengt op ten minste tien anderen.” Zo ontstaat een soort positieve olievlek. Uiteindelijk wil het MKT zeshonderd mensen bereiken die dan de principes van ASM kunnen toepassen bij hun vereniging en in hun sport.
De ‘schijf van tien’ voor veelzijdig bewegen
Zoals je de ‘schijf van vijf’ hebt voor gezonde voeding, heb je bij het ASM-model de ‘schijf van tien’. Daarin komen alle grondvormen van bewegen aan bod, zodat mensen veelzijdiger en gevarieerder gaan bewegen. Dat moet leiden tot een optimale motorische ontwikkeling. Deze vormen zijn bruikbaar in de sport, in bewegingsonderwijs en in de gezondheidszorg:
Het MKT: ondernemend en vraaggericht
Het karakter van het MKT is ondernemend en vraaggericht. Het idee daarachter is dat een dergelijke aanpak tot meer betrokkenheid leidt van alle partners. Het MKT wil impact hebben in de hele regio. Kennis wordt ook uitgewisseld met andere kenniscentra. Ook dat draagt bij aan de olievlekwerking. Volgens Sweers gaat het erom steeds nieuwe dingen uit te proberen. “Slaagt een experiment? Dan is het de bedoeling dat het wordt geborgd en uitgerold via de partijen die meedoen aan de Open Club. De gemeente speelt hierbij een faciliterende rol.”
In Almere is al veel ervaring opgedaan. Daar zijn dankzij het kenniscentrum onder meer beweeg- en lesprogramma’s ontwikkeld binnen onderwijs, naschoolse opvang en verenigingen. Er worden in deze gemeente beweegtesten gedaan en MQ-scans. Daarmee wordt in beeld gebracht waar deelnemers staan als het gaat om motorische ontwikkeling. Door data te verzamelen, is het mogelijk om de effecten van verschillende methoden en modellen gericht op talentontwikkeling te monitoren en te verbeteren. In deze stad is ook een trainings- en testomgeving ingericht.
Eerste resultaten zijn al zichtbaar
Het Kenniscentrum Talent van Open Club De Nevelhorst is nog sterk in ontwikkeling, maar tilt dus talent naar een hoger niveau met drie activiteiten:
- Workshops/trainingen/presentaties;
- Verenigingsondersteuning;
- Ontwikkeling van nieuw sportaanbod.
Hiermee zijn sinds de oprichting in 2020 concrete resultaten geboekt. Zo zijn er een skills-court en een coördinatie- en herstelstraat aangelegd op Sportpark De Nevelhorst. Daar kun je allerlei oefeningen doen en je reactievermogen, evenwicht en kracht trainen. Alles is gericht op een brede motorische ontwikkeling.
Met de komst van bijvoorbeeld een BSO bij voetbalclub DVC’26 wordt een betere bezetting van de accommodatie gerealiseerd. Verder is onder meer het aanbod van de tennisvereniging uitgebreid door realisatie van padelbanen en is het MKT inspirator voor evenementen als de voetbaldriedaagse voor kinderen tot en met 13 jaar.
Het MKT reikt oplossingen aan tegen bewegingsarmoede
Het MKT is dus een innovatieplatform dat kennis verzamelt en verspreidt. Een broedplaats voor nieuwe initiatieven, die coaches, docenten, sportclubs, onderwijs- en zorginstellingen voedt met kennis. Rode draad bij het ontwikkelen van talent is het Athletic Skills Model. Inwoners ontdekken zo hun talent, ieder op zijn eigen niveau. Sweers zei hierover eerder in De Gelderlander: “Sport is geen doel maar een middel om bijvoorbeeld het onderwijs te verrijken, te werken aan maatschappelijke vorming, beter te trainen, enzovoort. Het MKT reikt dus oplossingen aan om lokaal bewegingsarmoede tegen te gaan.”
Wil je meer weten? Lees dan ook onze serie over de toegevoegde waarde van Open Club De Nevelhorst. Je kunt ook altijd contact met ons opnemen of ons volgen via social media.
